Sloepenroutes en projecten in Fryslân

In 2021 is Waterrecreatie Advies betrokken geweest bij projecten in Dokkum, het project Holwerd aan Zee en bij een project tussen Grou en Eernewoude. Alle projecten gingen over nieuwe routes en kansen.

Dokkum en de kop van Fryslân
Al eerder heeft Waterrecreatie Advies onderzoek gedaan naar kansen voor de watersport in Dokkum en omgeving (SWOT Friese Meren). In 2009 voeren we met het in 1902 in Dokkum gebouwde skûtsje Risico via een historische sluis de Súd Ie op, een oude vaarroute tussen Dokkum en het Lauwersmeer. Na 150 m liepen we vast.

Inmiddels, ruim 10 jaar later, is de route gebaggerd, zijn bruggen gerestaureerd of verhoogd en is bij Esonstad een nieuwe sluis met vistrap aangelegd. Opening van deze nieuwe DM-route is gepland in 2022.
Dit jaar werd onderzoek gedaan naar het verhogen van een brug en het bevaarbaar maken van de noordelijke stadsgracht van Dokkum. Samen met Royal HaskoningDHV en Hanneke Schmeink Recreatie werden opties en kansen bekeken en werd uiteraard de omgeving betrokken, waaronder het historische sluisje naar de Ealsumerfeart. Door herstel van dat sluisje en achterliggende route(s) zou een nog veel groter deel van de kop van Fryslân worden ontsloten.
Discussie over kansen in deze opvaarten loopt al veel langer. Sinds de 11-Stedenroute bevaarbaar is geworden, Maarten van der Weijden de tocht in 2018 en 2019 zwom en het skûtsje Verwisseling de 220 km en meer dan 100 bruggen in 52 uur en 54 minuten op zeil- en spierkracht volbracht, staat het noorden van Friesland geregeld in de belangstelling. Het in juni 2021 verschenen Masterplan Opvaarten Noordoost Fryslân over het herstel van allerlei vaarverbindingen is daar een prachtig voorbeeld van. Aan alle aspecten wordt aandacht besteed, cultuurhistorie, kosten, lokaal draagvlak, doelgroepen etc. Zeer lezenswaard en een mooi ambitiedocument. Daadwerkelijke uitvoering zal wel even duren, maar het project Súd Ie bewijst dat een goed plan en het bundelen van kansen en belangen succes kan hebben.

Holwerd aan Zee
In diezelfde kop van Fryslân speelt het project Holwerd aan Zee. Ook dat is een bijzonder project, ontstaan vanuit de lokale gemeenschap en heel veel doorzettingsvermogen. Inmiddels is € 45 van de benodigde € 63 miljoen toegezegd en zijn meerdere tv-programma’s aan dit plan gewijd. Waterrecreatie Advies werd begin 2021 door de provincie gevraagd mee te doen aan een Expert Meeting over kansen voor waterrecreatie en toerisme, over doelgroepen en over de bereikbaarheid van het te realiseren binnenmeer via de aan te leggen geul en sluis naar de Waddenzee. En wat gebeurt er als je het binnenmeer via een overtoom of sluis verbindt met de Holwerdervaart? WaterProof BV, bovenbuurman van Waterrecreatie Advies in Lelystad, doet i.s.m. Arcadis onderzoek naar de sedimentatie in de geul en de spoelfunctie van het binnenmeer. Holwerd aan Zee is waterstaatkundig een technisch hoogstandje waar allerlei partijen en belangen bij elkaar komen. Het is een spannend project en vertoont overeenkomsten met de daadkracht van het project Marker Wadden.

Afbeelding: Nieuwsbrief Holwerd aan Zee december 2020

Update kansen Vaarrecreatie Holwerd
Eind 2021 heeft Waterrecreatie Advies in opdracht van Arcadis en de provincie de kansen en (on)mogelijkheden voor vaarrecreatie in beeld gebracht. Er is ten behoeve van dit project al veel onderzocht. Aanvullend zijn nog een aantal partijen geïnterviewd. Het werd een beschouwing over kansen vanuit het binnenwater van Fryslân en vanaf de Waddenzee voor verschillende doelgroepen / BRTN-categorieën. In de Waddenzee heeft Waterrecreatie Advies al veel onderzoek gedaan. Zomer 2021 werd de Elfstedenroute gevaren en de kop van Fryslân per fiets doorkruist. De rapportage is opgeleverd en zal begin 2022 met de Begeleidingsgroep worden besproken.

Beelden ‘Sense of Place’ op de dijk voor de kwelder in Holwerd

Grou – Eernewoude - Drachten
Tussen Grou en Eernewoude ligt een uitgebreid stelsel aan vaarwater, meren, kleine vaarwegen en petten. Grou is een van de meest bekende watersportplaatsen in Friesland. Eernewoude is kleinschaliger en heeft met Nationaal Park de Alde Feanen een uniek natuurgebied binnen haar (gemeente)grenzen. Drachten is een flinke (industrie)stad met een regionale functie. Om de betonindustrie in Drachten te voorzien van zand en grind, varen grote binnenvaartschepen (CEMT-klasse IV) vanaf het Prinses Margrietkanaal via Eernewoude en de Veenhoop naar Drachten. Dit schuurt met de natuur- en recreatiefunctie, daarom is o.a. onderzoek gedaan naar het verleggen van de vaargeul. Door bodemdaling is intensieve landbouw in een deel van het gebied niet meer haalbaar. Men wil de polder Hegewarren vernatten, mogelijk in combinatie met een nieuwe vaargeul voor de beroepsvaart. Met eerdergenoemde partners Royal HaskoningDHV en Hanneke Schmeink werden kansen en bedreigingen geïnventariseerd. Kwetsbare en voor Friesland unieke natuur combineren met CEMT-klasse V beroepsvaart, extensieve landbouw en met recreatie en toerisme is een lastig vraagstuk. Het is belangrijk alle aspecten mee te wegen zodat de politiek een onderbouwd besluit kan nemen.

 
CEMT-klasse IV door Eernewoude                                       Lepelaars en recreatievaart naast de Hegewarren